Ibai Aizpuruak betidanik izan ditu gogoko bideojokoak, baina 2015ean ohartu zen zaletasuna baino askoz gehiago izan zitekeela. 2021ean, Durangoko Azokako Sormen Beka irabazi, eta "Barraka" jokoa garatu zuen, iaz, BIG Indie Contest lehiaketan, Euskal Bideojoko Onenaren Saria jaso zuena. Besteak beste, bideojoko-garatzaile lana, Zomorro Studio, Game Jamak eta etorkizuneko proiektuak izan ditugu hizpide Ibairekin. Hona hemen kontatu dizkigunak. 

("Barraka")

Nondik datorkizu bideojokoekiko interesa? Noiz erabaki zenuen bideojoko-garatzaile izan nahi zenuela? Nolakoak izan ziren lehen urte haiek?

Zaletasuna txiki-txikitik datorkit; suposatzen dut 5 urte ingururekin izan nuela lehen harremana bideojokoekin. Etxean Atari 2600a izan zen gure lehen kontsola, ondoren Master System IIa etorri zen eta, geroago, gure lehen ordenagailua, 486 PC bat. Garai batean joko gutxi izaten genituen, baina genituenei etekin ederra ateratzen genien.

Azken urteetan kontsolekin berriro gozatu badut ere, ordenagailuko jokoak maite izan ditut, batez ere: "Monkey island 2", "Warcraft 3", "Red alert 2"...

Arte Ederrak amaitu ondoren, nahiko galduta ibili nintzen, egia esan, eta, ilustratzaile moduan bidea egiten ahalegindu nintzen arren, 2015ean ohartu nintzen zein zen nire bidea. Urte hartako urtarrilean nire lehen Game Jamean parte hartu nuen lagun batzuekin, eta nire barnean zerbait piztu zen. Handik aurrera, nahiz eta eguneko lanak ere bideojokoekin erlazioa zuen, denbora librea bideojoko-sorkuntzan inbertitzen nuen.

("Castell")

Egun libreak eta opor ugari nire proiektuei eskaini nizkien; Game Jametan parte hartu nuen, nire proiektuekin jarraitu nuen eta hainbat dirulaguntza-deialditara aurkeztu nintzen.

Bideojokoak sortzeko garaian, anaiak Construct 2 izeneko programa gomendatu zidan 2015ean, eta, gaur egun ere, programa horrekin oso gustura jarraitzen dut. Orain, Construct 3 erabiltzen dut, eta mundu honetan murgiltzeko programa egokiena iruditzen zait.

("Arroxa")

Argi dago, beraz, zure ibilbidean Game Jamak oso garrantzitsuak izan direla. Haiei buruz hitz egin zenuen 2022an, Jokoteknia jardunaldietan, eta hautazko presiopean lan egiteari buruz aritu zinen. Zer dira zehazki Game Jamak?

Game Jamak bideojoko-sorkuntza maratoiak dira. Hasieran gai bat zehazten da eta, denbora epe batean, gai horrekin lotutako bideojoko baten prototipoa garatzea da helburua. Banaka zein taldeka parte har daiteke, eta, gehienek 48 orduko iraupena badute ere, astebetekoak edota ordubetekoak ere topa daitezke. Gaur egun, gehienak online izaten dira, oso erosoa baita antolatzeko eta parte hartzeko. Bestalde, egoitza moduan antolatzen direnean, nire ustez askoz ere dibertigarriagoak eta aberasgarriagoak izan ohi dira, jende berria ezagutzeko aukera ematen dutelako.

Game Jamek ireki zizkidaten mundu honetako ateak. Maratoi horietan ohartu nintzen gai nintzela joko txikiak sortzeko eta izugarri maite nuela sorkuntza-prozesu hori. Presiopean lan egiteak onura asko dakartzala iruditzen zait. Askotan, sortzen diren arazoei erantzuna emateko, sormenez beteriko erabakiak har ditzakegu denbora-faltagatik. Batzuetan, denbora-epeak oso luzeak direnean, ideiei buelta gehiegi ematen diegu. Nire kasuan, behintzat, erabakiak hartzeko garaian, presioak aurrera jotzen laguntzen dit. Bideojoko bat eraikitzeko garaian gauzak sintetizatzen edota mozten ikasteko eremu ezin hobea da Game Jam bat.

2021ean, Durangoko Azokako Sormen Beka irabazi zenuen, "Barraka" proiektuarekin. Nola sortu zitzaizun ideia? Zertarako balio izan zizun bekak?

Bekak garai hartan nuen lana alde batera uzteko aukera eman zidan, eta abentura honetan hasteko ateak ireki zizkidan. "Barraka"-k eta Sorkuntza Bekak Euskal Herri mailan garatzaile moduan kokatu naute, eta beti eskertuko diet Gerediaga Elkarteari eta Durangoko Udalari emandako aukera. Bultzada horri esker, elkarrizketa hau erantzuten ari naiz orain.

("Barraka"-ren sortze-prozesua)

"Barraka"-ren jatorria nahiko sinplea da: parke tematikoen zaletasuna eta stop motiona lantzearen nahasketa da. Ehunka stop motion lantegi eman izan ditut, eta, teknika hori erabiliz, joko txiki pare bat egin nituen lehenago. Nahiz eta parke tematikoak oso itxurosoak diren, jokoa hurbilagoa egin nahi nuenez, herrietako festetako barraketan kokatzea erabaki nuen. Oso joko gutxi daude barraketan edo herrietako azoketan girotuak, eta are gutxiago plastilinaz egindako jokoak. Aspalditik nuen autotxokeen joko bat egiteko ideia, eta "Barraka"-n hori sartzeko aukera ere izan nuen.

("Barraka"-ren sortze-prozesua)

Nolako jokoa da "Barraka"? Zelakoa izan zen sortze-prozesua? Iaz, BIG Indie Contest lehiaketan, Euskal Bideojoko Onenaren Saria jaso zuen. Nola hartu zenuen?

"Barraka" plastilinazko puzzle- eta abentura-joko txikia da. Bertan, herrixka bateko barraka sorginduak esploratuko ditugu, hainbat pertsonaia xelebreri eta erronkari aurre eginez. Autotxokeak, etxe sorgindua, guakamolea, ispiluen aretoa, hegazkinen arkade mundua, pailazoz beteriko zirku bat eta abar ezagutzeko aukera izango dugu.

Prozesua oso gorabeheratsua izan zen, egia esan, eta lanketa osoan zehar gauza asko ikasi nituen. Programatzeko garaian, erronka handia izan zen. Plastilinarekin animatzearen prozesua ez da teknika erosoena, ezta azkarrena ere, nahiz eta bereizgarri nagusia izan.

("Barraka")

2023ko BIG Conference-n izan nuen nire lehen esperientzia bideojoko-azoka espezializatu batean. Nahiz eta Durangoko azokan urte batzuetan izan naizen, erabat desberdinak dira. Azoka espezializatu hartako esperientzia izugarria izan zen. Postu bat izan nuen "Barraka"-rentzat, eta jendearen harrera oso ona izan zen. Bisitari gehienak txundituta gelditzen ziren plastilinazko grafikoekin. Gainera, postuan bertan, jokoko plastilinazko pertsonaia bat jartzea erabaki nuen, pailazo-pilotua.

Bi egunetan zehar, ia ahotsik gabe gelditu nintzen (eta, pentsa, nik berez asko hitz egiten dut!), eta gelditu gabe ibili nintzen postuan jokoa erakusten, argitaletxeekin hitz egiten, aurkezpenak egiten, jende oso atsegina eta interesgarria ezagutzen, lagun berriak egiten... Eta nire lehen saria irabazi nuen!

("Barraka"-ren sortze-prozesua)

Saritua izatea beti ere laguntza eta ohore handia da. Mundu honetan urrats bat gehiago ematea dela uste dut, eta, sari horri esker, pixkanaka ateak irekitzen ari zaizkit. Baina egia esan behar badut, benetako saria Gonzalo Sardón nire lagun eta musikariaren ezinbesteko laguntza izan zen asteburu hartan. Ez dakit eromen hartan bizirik irauteko gai izango nintzen haren laguntzarik gabe. Gonzalok ere, nik moduan, leher eginda baina esperientziaz erabat aseta bukatu zuen.

Nola sortu zen Zomorro Studio? Zer da? Nork osatzen du? Zer-nolako jokoak ditu bere katalogoan?

Zomorro Studio lagunen artean osatu genuen ezizena izan zen gure lehen jokoarentzat, 2015ean. Gaur egun, Zomorro Studio ni neu naiz, Ibai Aizpurua, eta musika edo bigarren iritzi bat behar dudanean, Gonzalo Sardónen talentua daukat nire alboan. Musikagile aparta da, lagun handia izateaz gain.

Zomorro Studioren itch.io orrian banaka zein taldeka sortutako joko txiki ugari topa ditzakezue, denak doan "Barraka" izan ezik. Horien artean: "Castell", Kataluniako castellersak protagonista dituen plataforma- eta puzzle-jokoa; "Ihes", kartzela batean gertatzen den tower-defense bat; edo "Nazka", 90eko hamarkadako neoi koloreetan eta garai hartako jostailuetan inspiratutako plataforma-jokoa. Bertan, moztutako buru bat biraka doa, paisaia mukiz zikinduz gorputz berri bat osatzeko asmoarekin.

("Ihes")

Zomorroren itch.io orrian joko gehienak ordenagailurako dira, eta doan. Google Play Store-n "Barraka" topatu dezakezue mugikorrerako.

Nolakoa da bideojoko-garatzaile baten eguneroko lana? Gauza asko kudeatu beharko dira aldi berean, ezta?

Arruntena joko baten garapena taldean egitea izan ohi da, rol oso finkatuekin. Nire kasuan, aldiz, prozesuaren atal batetik bestera saltoka ibiltzen naiz: batzuetan, grafikoak; besteetan, jokagarritasuna; hurrengoan, soinuak sortzea, edo programazio-akatsak konpontzea, edo bozetoak lantzea... Niretzat, atal dibertigarrienak elementuen diseinuak eta animazioa dira. Joko-diseinua ere oso aberasgarria egiten zait. Aldiz, programazioa da beti nire erronka handiena, formazioz ez bainaiz programatzailea, eta prozesuaren alde "itsusiena" eta konplexuena dela esan dezakegu.

("Nazka")

Beraz, egunaren edo prozesuaren puntuaren arabera, atal jakin bat lantzen dut egunean. Beste batzuetan, puntu batean harrapatuta gelditzen banaiz, beste lan-esparru bati eskaintzen dizkiot orduak. Onerako zein txarrerako, lan oso bakartia egiten dut.

Sortze-prozesuaz gain, beste hainbat gauza ere egin behar ditut: sare sozialak mantendu, aurkezpenak prestatu, elkarrizketak egin, dirulaguntzak edo argitaletxeentzako txostenak prestatu, ekitaldietara joan...

Bideojokoak egiteaz gain, lantegiak eman ohi ditut. Azken urteetan, lantegi espezializatuak ematen ari naiz, batez ere animazioa eta bideojoko-sorkuntza lantzen dutenak, baina, tarteka, mahai-joko saioak ere prestatzen ditut.

("Guillotine")

Zein da, zure ustez, Euskal Herriko bideojoko-industriaren egoera? Nolako bilakaera izan du azken urteetan?

Nahiz eta egunetik egunera egoera hoberantz doan, oraindik bide oso-oso luzea dugu egiteko. Lan handia dago egiteko, alde onekin zein txarrekin. Gutxi dagoenez, guri dagokigu bidea egitea, baina, aldi berean, bidea zabaltzea nekagarria edota arriskutsua ere izan daiteke.

(Lehen Euskal Game Jama)

Iaz, Game Erauntsiarekin eta Euskal Herriko Unibertsitatearekin elkarlanean, lehen Euskal Game Jama antolatu zuen Zomorro Studio-k. Zer helbururekin? Nola joan zen? Izango al du jarraipenik?

Azken urteetan argi genuen, bai nik, bai Game Erauntsia elkarteak, euskarazko Game Jam bat antolatu behar genuela. Jam askotan parte hartu izan dut; batzuetan, aurrez aurre, egoitzetan; beste batzuetan, online. Beti eman izan dit pena euskaldun ugari topatu arren Game Jamen antolaketa eta hizkuntza nagusia gaztelania izateak.

2023an, lehen Euskal Game Jama antolatzea erabaki genuen, eta, Euskal Herriko Unibertsitateari esker, Bizkaia Aretoa egoitza moduan erabiltzeko aukera paregabea izan genuen. Horrez gain, EHUk zabalkundean eta bertako hitzaldi batean lagundu zigun.

Euskal Game Jameko benetako izarrak partaideak izan ziren, dudarik gabe. 32 partaide: batzuk, Bizkaia Aretoan bertan; beste asko, etxetik. Kanada eta Estatu Batuetako partaideak, ipar euskaldunak, euskaldun berriak, euskaldun zaharrak, lagun hurbilak, aurpegi berriak... Egia esan, denetik izan genuen, eta ez nuen espero horrelako partaidetza lehen edizioan.

Partaide guztien artean 12 joko atera ziren. Gaia nik neuk erabaki nuen: bihurtu/eraldatu. Ideia hori forma eta genero oso desberdinetan landu zen. Proposamen benetan oso interesgarriak atera ziren, eta haiek probatzera animatzen zaituztet: https://itch.io/jam/euskal-game-jam/entries.

2024an Euskal Game Jamik egongo den? Berez, ez dugu ezer ofizialik, baina BAI. Beraz, adi egon eta gogoratu denak izango direla ongi etorriak.

("Barraka")

Zein dira Euskal Herriko bideojoko-industriaren etorkizuneko erronkak? Eta Zomorro Studio-renak? Zer duzu esku artean une honetan?

Industriaren kasuan, alde batetik, laguntzen beharra ikusten dut. Bideojokoen ikasketa espezializatuak egiteko laguntzak, batetik, eta, bestetik, bideojokoak sortzeko laguntzak kulturaren barruan. Orokorrean, oraindik tamalez, gizartearen zati batek ez ditu bideojokoak kulturaren barruan ikusten.

Euskal bideojokoen eta jokalarien komunitatea indartzeko lana ere egiteko dagoela iruditzen zait oraindik. Game Erauntsiak lan itzela egin du, eta etorkizun argia ikusten diot elkarteari, egia esan. Game Erauntsiarekin zorretan egongo naiz beti, hor izan direlako laguntzeko, gauzak antolatzeko eta zabalkunderako. Nahiz eta talde handia den, batez ere Lander Unzuetari eman nahiko nizkioke eskerrak, egiten duen lan finagatik.

("Guillotine")

Orain bertan, Steam dendan argitaratzeko "Barraka" jokoaren bertsioari azken ukituak ematen ari naiz, eta, bestetik, nire proiektu nagusian lan egitera itzuli naiz aspaldiko partez: "Guillotine".

"Guillotine" puzzle- eta abenturako plataforma-jokoa da, jokalari batentzat. Bertan, bururik gabeko borrero baten rola hartuko dugu, eta etsaien buruak moztuz eta "jantziz" botere edo trebezia desberdinak gureganatuko ditugu bidean aurrera egiteko. Burugabearen bidez, Euskal Herriko bazter ugari bisitatuko ditugu, eta hainbat pertsonaiarekin eta kondairarekin egingo dugu topo: Patxi Errementaria, Olentzero, Ehiztari Beltza, sorginak, zaku-zaharrak, buruhandiak...

Proiektu honen helburuetako bat Euskal Herriko kultura eta folklorea munduan ezagutaraztea eta interesa piztea da. Azken finean, bideojokoetan gai horiek oraindik ez dira gehiegi landu.

Beraz, tartean ez badut proiektu txikiagorik burutzen, eta dena ondo badoa, "Guillotine" urte batzuetan amaitzea gustatuko litzaidake.

(2024ko martxoaren 19an argitaratutako Berezia)